..................................................................................................................................

Nhà thơ ngụ ngôn Pháp La Fontaine đã từng trả lời câu hỏi này. Mới đây, trên Internet xuất hiện câu chuyện ngụ ngôn cải biên từ tác phẩm nổi tiếng ấy như sau: "Bị thua, Thỏ rủ Rùa chạy thi lại. Lần này, Thỏ ta không chủ quan nữa mà cắm cổ chạy liền một mạch và thắng cuộc. Rùa tức lắm, bày cuộc thi khác. Thỏ chấp nhận. Nào ngờ, trên đường chạy phải vượt qua một con sông mới tới đích được. Không biết bơi nên Thỏ đành đứng ngó. Còn Rùa túc tắc bò đến bờ sông rồi xuống nước chậm chạp bơi qua và đến đích. Rùa thắng cuộc.

Câu chuyện cải biên không dừng lại đây mà được hư cấu thêm như sau: Cả Thỏ và Rùa đều nhận thấy nếu bày ra cuộc thi dùng sở trường bên này đánh vào sở đoản bên kia thì ắt có kẻ thắng, người thua nhưng thành tích thì không hề được cải thiện. Để cải thiện thành tích chung, cả hai thống nhất với nhau là Thỏ cõng Rùa chạy bộ, còn Rùa cõng thỏ bơi qua sông. Thế là cả hai cùng về đích thật sớm, cuộc thi chỉ có người thắng mà không có kẻ thua".

Có thể khai thác ý tứ câu chuyện này để rút ra mấy nhận định như sau:

1. Tuyệt đối hóa tác dụng của một kỳ thi hay lối tuyển chọn nào đó là sai lầm. Mỗi học sinh đều có mặt mạnh, mặt yếu và mỗi kỳ thi, kiểu thi do nhà quản lý giáo dục bày ra chỉ làm lộ một số mặt mạnh, mặt yếu nào đó mà thôi. Học sinh bị rớt theo kiểu thi này, bởi một môn nào đó... có thể sẽ thành công nếu dự kỳ thi theo kiểu khác, với môn khác. Chẳng hạn, một học sinh được giải nhất toàn quốc về môn văn theo kiểu thi học sinh giỏi hiện nay chỉ có thể được xem là người viết nhanh, có hồn, trúng ý giám khảo trong thời gian được quy định chứ chưa chắc đã có năng lực kiểu nhà văn, nghĩa là tự mình phát hiện một đề tài và trong một thời gian không bị gò bó, diễn đạt được ý mình, cảm xúc của mình một cách lôi cuốn, sâu sắc, độc đáo. Một học sinh dốt toán nhưng lại có năng lực tổ chức, thuyết phục bạn bè trong hoạt động xã hội có thể bị rớt kỳ thi tú tài do vướng môn Toán nhưng sẽ nổi trội trong một kỳ thi về kỹ năng hoạt động cộng đồng.

2. Nếu chỉ có một nguyên tắc trong thi cử- "anh được thì tôi mất, anh mất thì tôi mới được", thì e rằng chúng ta sẽ vô tình bồi dưỡng ý thức loại trừ lẫn nhau trong học đường. Ra đời với thói quen suy nghĩ đó, con em ta trở thành một đồng nghiệp nguy hiểm. Trong khi đó, con người ta đi học còn là để biết chung sống với cộng đồng. Vậy thì nên có thêm kiểu dạy học, kiểu đánh giá, kiểu thi đua kích thích tinh thần hợp tác, làm việc tập thể một cách lành mạnh, nhằm cải thiện thành tích chung chứ không chỉ của riêng một ai.

3. Các bậc cha mẹ xin hãy lưu ý: con mình là Thỏ thì đừng bắt nó phải bơi cho giỏi, là Rùa thì đừng yêu cầu phải chạy nhanh; con mình có tố chất của một vận động viên chạy marathon thì đừng yêu cầu phấn đấu thành vận động viên chạy cự ly ngắn... Biết đúng sở trường và hứng thú của con để phối hợp với nhà trường đào luyện con trở thành người hữu ích cho xã hội mới là bậc cha mẹ sáng suốt. Một nhà sư phạm nổi tiếng từng khẳng định: "Tài năng sẵn có của mỗi con người là những phím khác nhau của chiếc dương cầm mà hứng thú là bàn tay nghệ sĩ. Chỉ có hứng thú mới tạo ra giai điệu". Các bậc cha mẹ thường ép con phải theo hứng thú của cha mẹ chứ không phải hứng thú của chính đứa trẻ, điều này dễ dẫn tới việc đàn lạc điệu. Hệ thống giáo dục của ta cùng với gia đình đang ép học sinh học thêm đến mụ người, hậu quả là các em mất hết hứng thú đối với việc học, thậm chí... sợ học. Với những công dân vào đời mà lòng đầy thành kiến với việc học, ta làm sao xây dựng được xã hội học tập, học suốt đời ?

Trở lại câu hỏi: Thỏ và Rùa, ai nhanh hơn ai ?”. Để so sánh, phải có tiêu chí rõ ràng. Theo tiêu chí X thì Rùa hơn Thỏ, theo tiêu chí Y thì Thỏ hơn Rùa. Tuyệt đối hóa một tiêu chí có triết lý là loại trừ người thua, đó chưa là thượng sách. Thượng sách là nỗ lực tìm cách làm sao cho mỗi thành viên trong cộng đồng có thể phát huy thế mạnh riêng nhằm tạo cho xã hội thêm nhiều mặt mạnh và không có ai thua ai hết.

TS Hồ Thiệu Hùng

Việt Báo (Theo_Thanh_Nien)

kaka laj chua doc nua a`

Đọc đc kái tựa rồi mày.Môn mĩ thuật mày kõg tao wa sôg hen kòn môn thể dục kõg mày đem vứt hen!Như vậy...tao thắg.Haha

wa dag
lam` jaj ma` coi dc ha~
ac' nhan ac' duc'